มีความซับซ้อนและการเข้าใจผิดมากมายเกี่ยวกับอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอน แล้วอนุภาค 0.3 ไมครอนคืออะไร ทำไมแผ่นกรอง HEPA หลายแห่งระบุว่ากรองอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนได้ ในความเป็นจริงแล้วหน้ากากอนามัยและแผ่นกรอง HEPA สามารถดักจับอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนได้หรือไม่ บทความนี้จะตอบทุกคำถามที่หลายๆคนสงสัย!
“PM” คืออะไร
เพื่ออธิบายว่า PM0.3 คืออะไรและสำคัญอย่างไร เราควรทราบก่อนว่า “PM” ย่อมาจาก “อนุภาคสสาร” นั่นก็คืออนุภาคในอากาศ ซึ่งอนุภาคเหล่านี้อาจเป็นของแข็งเช่น ฝุ่น หรือของเหลวเช่น หยดน้ำ แหล่งที่มาทั่วไปของ PM ได้แก่ ไอเสียรถยนต์ ควันจากโรงไฟฟ้าถ่านหิน สปอร์ของละอองเกสร และฝุ่นจากไซต์ก่อสร้าง
บางครั้งเราจะเห็น “PM” ตามด้วยตัวเลข เช่น PM2.5 นั่นหมายถึงอนุภาคที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่าหรือเท่ากับ 2.5 ไมครอน (หรือที่เรียกว่า “ไมโครมิเตอร์”) ซึ่งไมครอนมีขนาดเล็ก 1 ล้านเท่าของเมตร โดยอนุภาคเรณูมักจะมีขนาด 10 ไมครอนขึ้นไป แบคทีเรียมักจะมีขนาดประมาณ 1 ไมครอน หรืออาจเรียกว่า PM10 และ PM0.1 นั่นหมายความว่าอนุภาคที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 10 ไมครอน และอนุภาคที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.1 ไมครอนตามลำดับ
แม้ว่า PM ทุกขนาดสามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพของเรา โดยเฉพาะอนุภาคที่ต่ำกว่า 2.5 ไมครอนนับเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เพราะมีขนาดเล็กพอที่จะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดของเราโดยตรงและเข้าสู่ปอด หัวใจ และสมองของเรา
ทำไมอนุภาค 0.3 ไมครอนมีความซับซ้อน
หากคุณลองเสิร์ชใน Google จะพบว่ามีการพูดถึงอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนมากมาย แต่ทำไมถึงสำคัญนักล่ะ ตัวอย่างเช่น บริษัทเครื่องฟอกอากาศรายใหญ่อ้างว่าเขามีแผ่นกรองพิเศษที่ดักจับอนุภาค 0.3 ไมครอนได้
บริษัทเครื่องฟอกอากาศอื่นๆ เช่น Molekule อ้างว่ามีเพียงเทคโนโลยีที่เป็นกรรมสิทธิ์ของพวกเขาเท่านั้นที่สามารถกรองอนุภาคที่มีขนาดต่ำกว่า 0.3 ไมครอนได้ และแผ่นกรองจากที่อื่นทำไม่ได้
บริษัทเครื่องฟอกอากาศ AirDog ยังอ้างว่าเขามีเทคโนโลยีพิเศษที่ดักจับอนุภาคอื่นๆได้มากกว่าที่แผ่นกรอง HEPA จะสามารถดักจับได้
เนื่องจากจุดตัด 0.3 ไมครอนนี้มีความสำคัญในโฆษณาเครื่องฟอกอากาศ นั่นแปลว่าการดีกจับอนุภาคที่เล็กกว่าเป็นเรื่องยากใช่ไหม ปรากฎว่าความเป็นจริงซับซ้อนกว่านั้น ข้อมูลแสดงให้เห็นว่าคุณไม่จำเป็นต้องมีเทคโนโลยีสุดเจ๋งหรือ HEPA รุ่นพิเศษใดๆ เพราะแผ่นกรอง HEPA ปกติสามารถดักจับอนุภาคที่มีขนาดต่ำกว่า 0.3 ไมครอนได้อย่างดีเยี่ยมอยู่แล้ว
หากกำลังมองหาแผ่นกรองที่ดักจับอนุภาค 0.3 ไมครอน HEPA นี่ล่ะที่กรองอนุภาคเล็กๆได้อย่างดีเยี่ยม!
อันที่จริงอนุภาคขนาดเล็กอย่างอนุภาคขนาด 0.01 ไมครอน สามารถจับได้ง่ายกว่าอนุภาค 0.3 ไมครอนด้วยซ้ำ!
ทำไมอนุภาคขนาด 0.01 ไมครอนถึงจับง่ายกว่า
ฟังดูขัดกับสัญชาตญาณใช่ไหมล่ะ ที่อนุภาค 0.3 ไมครอนจับได้ยากกว่า 0.01 ไมครอน ทั้งที่ 0.001 ไมครอนมีขนาดเล็กกว่าถึง 30 เท่า แต่ต้ปัญหาคือเราว่าแผ่นกรอง HEPA ทำงานเหมือนกับตาข่าย ถ้าอนุภาคมีขนาดเล็กกว่ารูในตาข่าย มันจะทะลุเข้าไปได้ ยิ่งอนุภาคเล็กเท่าไหร่ก็ยิ่งจับได้ยากขึ้นเท่านั้น ฟังดูมีเหตุผลนะ!
ตรรกะนั้นใช้ได้กับวัตถุขนาดใหญ่อย่างลูกหินอย่างแน่นอน และนั่นคือการทำงานของแผ่นกรอง HEPA เมื่อกรองอนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่า 0.3 ไมครอน อนุภาคเหล่านี้ไม่สามารถผ่านเข้าไปได้หรือความเฉื่อยของมันทำให้อนุภาคเหล่านั้นกระทบกับเส้นใยกรอง โดยใช้กระบวนการที่เรียกว่า การกระแทก (Impaction) และการสกัดกั้น (Interception)
แต่เมื่อเราพูดถึงอนุภาคขนาดเล็กจริงๆ เช่น อนุภาคที่มีขนาดต่ำกว่า 0.3 ไมครอน การทำงานจะซับซ้อนมากขึ้น อนุภาคที่มีขนาดเล็กจะมีมวลน้อยมากจนกระเด้งไปมาราวกับพินบอล เมื่อกระทบกับโมเลกุลของแก๊ส (เรียกว่า Brownian Motion) จึงเกิดเป็นการเคลื่อนที่ในรูปแบบซิกแซกแบบสุ่มนั่นเอง
อนุภาคขนาดเล็กเหล่านี้มีขนาดเล็กพอที่จะทะลุผ่านแผ่นกรอง HEPA ออกไปหากลอยตรงๆ แต่เนื่องจากพวกมันกลับลอยในรูปแบบซิกแซก จึงทำให้ไปชนเส้นใยและติดอยู่ซะอย่างนั้น
และนี่คือสาเหตุที่มีการพูดถึง 0.3 ไมครอนอยู่บ่อยๆ เพราะเป็นการเคลื่อนที่แบบบราวเนียน (Brownian Motion) จึงทำให้อนุภาคขนาดเล็กกว่า 0.3 ไมครอนติดในเส้นใย ส่วนอนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่า 0.3 ไมครอนจะมีการกรองที่ง่ายมากขึ้นจากการลอยตรงๆไปชนเส้นใย แต่อนุภาคที่มีขนาด 0.3 ไมครอนอยู่ระหว่างกระบวนการกรองทั้งสองจึงกลายเป็นอนุภาคขนาดที่ยากที่สุดในการดักจับนั่นเอง นักวิจัยจึงเรียกอนุภาค 0.3 ไมครอนว่าเป็นอนุภาคที่ทะลุแผ่นกรองได้ง่ายที่สุด (MPPS)
มีหลักฐานหรือไม่ว่า HEPA ดักจับอนุภาคขนาดเล็กได้จริง
นักวิทยาศาสตร์จาก NASA ได้ทดสอบประสิทธิภาพการดักจับอนุภาคของแผ่นกรองแล้วพบว่าอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนเป็นจุดต่ำสุด ในการวิจัยอื่นนักวิจัยได้ทดสอบเปอร์เซ็นต์ของอนุภาคที่เล็ดลอดผ่านแผ่นกรอง HVAC (ซึ่งมีประสิทธิภาพต่ำกว่าแผ่นกรอง HEPA) ยิ่งอนุภาคมีขนาดเล็กเท่าใด อนุภาคก็จะยิ่งเล็ดลอดเข้าไปได้น้อยลงเท่านั้น ซึ่งเล็ดลอดไปได้จนถึงขนาด 0.025 ไมครอน
ข่าวดีก็คือโรงพยาบาลและเครื่องบินต่างใช้แผ่นกรอง HEPA ในการกรองอากาศ นั่นหมายความว่าสามารถกำจัดไวรัสในอากาศได้ โดยทั่วไปแล้ว “ประสิทธิภาพในการกำจัดไวรัสทั้งอนุภาคขนาดใหญ่และเล็ก” สูงกว่าการกำจัดอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอน
ทฤษฎี 0.3 ไมครอนที่ดักจับได้ยากที่สุด สามารถใช้ได้กับแผ่นกรองทุกประเภท รวมถึงหน้ากากและแผ่นกรองเตาเผา MERV
แผ่นกรอง HEPA ดักจับอนุภาค 0.3 ไมครอนได้ไหม
จะบอกว่าเป็น “จุดอ่อน” ก็ไม่ขนาดนั้น แม้ว่า PM0.3 จะมีความสำคัญและจับได้ยากที่สุด แต่แผ่นกรอง HEPA และหน้ากากยังคงดักจับอนุภาคนี้ได้ดีอยู่ดี
เราป้องกันตัวเองได้อย่างไร
Smart Air คือบริษัท B Corp ที่ผ่านการรับรองและมุ่งมั่นที่จะต่อสู้กับบริษัทรายใหญ่ ที่ใช้การตลาดเพื่อเพิ่มราคาอากาศบริสุทธิ์
Smart Air มีเครื่องฟอกอากาศและหน้ากากที่พัฒนาจากการทดสอบและการสังเกต โดยเราใช้แผ่นกรอง HEPA รุ่น H12 และ H13 (ซึ่งสามารถกรองอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนได้ 99.5-99.95%) และมีราคาย่อมเยาว์เมื่อเทียบกับบริษัทรายใหญ่ๆ
สรุป
PM0.3 เป็นอนุภาคที่เป็นของแข็งหรือของเหลวในอากาศ ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.3 ไมครอน โดยมีความสำคัญเพราะเป็นขนาดอนุภาคที่จับยากที่สุด ในการดักจับอนุภาคที่มีขนาดเล็กกว่า 0.3 ไมครอนจะเป็นกระบวนการที่เรียกว่า Brownian Motion และการกรองอนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่า 0.3 ไมครอน จะใช้กระบวนการกระแทก (Impaction) และการสกัดกั้น (Interception)
อย่างไรก็ตามแผ่นกรอง HEPA และหน้ากากยังคงดักจับอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนได้ดีเลยทีเดียว
เกี่ยวกับ Smart Air
Smart Air เป็นธุรกิจเพื่อสังคมที่ได้รับการยอมรับโดย B corp ซึ่งเป็นการรับรองมาตรฐานการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึงมิติทางสังคมและการพัฒนาอย่างยั่งยืน มีความมุ่งมั่นที่จะต่อสู้กับตำนานที่บริษัทใหญ่ๆที่หวังเพิ่มราคาอากาศบริสุทธิ์
อุตสาหกรรมเครื่องฟอกอากาศนั้นเต็มไปด้วยความต้องการที่จะทำให้อากาศบริสุทธิ์ซับซ้อนและมีราคาแพงเกินความจำเป็น แต่ในความเป็นจริงแล้วนั้น อากาศบริสุทธิ์เป็นสิ่งที่ไม่ซับซ้อนเลย เพราะสิ่งเดียวที่ต้องการคือพัดลมและแผ่นกรองอากาศ
บริษัทใหญ่ๆไม่สามารถได้กำไรจากความเรียบง่าย ดังนั้นพวกเขาจึงเพิ่มลูกเล่นที่ไม่จำเป็นลงไปในเครื่องจักรของเขา
Smart Air ผลิตเครื่องฟอกอากาศแบบเรียบง่ายที่มีการแจกจ่ายข้อมูลอย่างเปิดเผยรองรับการทำงานของเครื่องฟอกอากาศและประสิทธิภาพการทำงานของมันโดยการตัดลูกเล่นทางการตลาดที่แปลกใหม่ออกไป เช่น เครื่องสร้างประจุไอออนและหลอด UV ที่อาจทำให้อากาศของคุณแย่ลง เราสามารถทำให้มีอากาศสะอาดมากขึ้นโดยที่ค่าใช้จ่ายนั้นมีราคาเพียงเศษเสี้ยวของค่าใช้จ่ายที่ “พวกบริษัทใหญ่” จะเรียกเก็บเงินจากคุณ
ติดตามและเพิ่มเราเป็นเพื่อนบนโซเชียลมีเดียเพื่อดูรายละเอียดเพิ่มเติม